Mô Tả Dược Liệu

Tên gọi, danh pháp

Tên tiếng việt: Cây lức hay cây từ bi.

Tên khoa học: Pluchea pteropoda Hemsley

Họ: Asteraceae (Cúc)

Đặc điểm tự nhiên

Cây lức là một loại cỏ sống lâu năm, thâm mẫm chắc, cao 30 – 40cm, có thể cao tới 70cm, mang khá nhiều lá ở phía trên. Lá mọc cách, hình thìa, phía cuống hẹp lại, mép có răng cưa, lá dày, vò có mùi thơm, mặt trên xanh hơn mặt dưới, dài 3 – 5cm , rộng 1,5 – 2cm. Cụm hoa hình đầu, màu đỏ nhạt, gần như không cuống, họp thành 2 đến 4 ngù. Lá bắc rất nhẵn, hình bầu dục, lá bắc trong nhỏ hơn.

Quả bế, có 10 cạnh hình trụ. Mùa ra hoa, quả: Từ tháng 5 đến tháng 7.

Phân bố, thu hái, chế biến

Cây lức phân bố chủ yếu ở các vùng duyên hải nhiệt đới của châu Á, từ phía nam Trung Quốc đến Việt Nam, Campuchia, Thái Lan. Ở Việt Nam, cây lức là một cây mọc hoang tại miền bước mặn như Quảng Ninh, Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình (vùng chợ cồn đi Hải Triều). Cây lức đặc biệt thích nghi với vùng nước lợ; cây còn có thể sinh trưởng tốt ở vùng nước ngọt hoặc vùng nước nhiễm mặn nên sinh cảnh chủ yếu của cây lức là ở cửa sông, ven kênh rạch, ven đường, ở các bờ ruộng cao ven biển.

Cây lức là cây ưa sáng, thường mọc từng khóm đơn độc; Đôi khi chúng cũng hình thành các quần thể tương đối điển hình dọc theo các bờ kênh. Cây ra hoa, quả hàng năm. Hạt giống được lan truyền nhờ gió hoặc dòng nước. Những cây trưởng thành có thể chịu úng trong vài ngày vào mùa mưa.

Bộ phận sử dụng

Bộ phận dùng của cây lức là rễ và lá.

Rễ thu hái quanh năm, sau khi đào, cắt bỏ rễ con, rửa sạch, phơi hoặc sấy khô có thể tẩm rượu hay mật ong sao thơm.

Những cành có lá non cũng được thu hái quanh năm và dùng tươi, phơi khô hoặc nấu cao.