Mô Tả Dược Liệu

Tên gọi, danh pháp

Tên Tiếng Việt: Mào gà trắng

Tên khác: Mào gà dại; Mào gà đuôi lươn; Thanh tương tử; Thảo hao; Chày gunpẹ; Mảo cáy khao; mào gà đuôi nheo; bông mồng gà trắng; dã kê quan

Tên khoa học: Celosia argentea

Đặc điểm tự nhiên

Mào gà trắng là một loài thân cỏ, mọc đứng, vào mọi thời gian trong năm. Thân nhẵn, mang nhiều nhánh, thông thường cao từ 0,3 – 1 m, có khi lên đến 2 m. Lá đơn, mọc cách, phiến lá nguyên, dài từ 8 – 10 cm, rộng từ 2 – 4 cm, đầu lá nhọn hơn gốc lá. Cây thường ra hoa vào mùa hè và mùa thu. Các hoa không cuống, màu hồng hoặc trắng tập trung nằm một gié hoa dài từ 3 – 10 cm. Bao hoa khô xác và đồng trưởng. Quả hộp, bên trong mang nhiều hạt. Các hạt dẹt có đường kính khoảng 1 mm, màu đen hoặc nâu đỏ, bóng. Quan sát dưới kính lúp nhận thấy trên bề mặt hạt có những đường vân và một tễ hõm xuống. Vỏ hạt dòn, dễ vỡ, không vị, không mùi.

Phân bố, thu hái, chế biến

Đây là một loài có nguồn gốc từ phía đông Ấn Độ, đã du nhập sang nước ta từ lâu. Nhờ có dáng hoa đẹp, cây được trồng rộng khắp cả nước vừa để làm cảnh đồng thời có thể thu hạt làm thuốc. Các tỉnh thành có trồng mào gà trắng như: Sơn La, Lai Châu, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Phú Thọ, Hòa Bình, Hà Nội, Ninh Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Lâm Đồng, Ninh Thuận, Đồng Nai, Bình Phước và nhiều nơi khác.

Cây được trồng bằng cách gieo hạt vào mùa xuân và thu hạt vào tháng 9 – 10. Hạt được thu bằng cách hái hoa về phơi khô, đập lấy hạt rồi lại phơi hạt này lần nữa. Đôi khi hoa cũng được dùng.

Bộ phận sử dụng

Bộ phận sử dụng được của mào gà trắng là hạt, ngoài ra còn có thể dùng hoa hoặc toàn cây.