Ngải diệp: Vị thuốc có tác dụng điều hòa kinh nguyệt
Mô tả ngắn: Ngải diệp là cây thân thảo, có nhiều công dụng như giúp giảm đau, điều hòa kinh nguyệt và an thai.
Mô Tả Dược Liệu
Tên gọi, danh pháp
Tên Tiếng Việt: Ngải diệp
Tên khác: Thuốc cứu; Ngải cứu; Nhả ngải; cỏ Linh ly; Quá sú; Ngỏi
Tên khoa học: Artemisia vulgaris L., thuộc họ Asteraceae (Cúc).
Đặc điểm tự nhiên
Ngải diệp là cây thân thảo, sống nhiều năm, chiều cao trung bình từ 40 – 100cm. Cây có nhiều cành, mọc sum sê, trên thân có rãnh và lông nhỏ.
Lá cây Ngải diệp chẻ hình lông chim, mọc so le và phiến lá dính vào thân như có bẹ.
Hai mặt lá có màu khác nhau, mặt trên có màu xanh đậm, mặt dưới màu trắng có lông.
Hoa mọc ở đầu các cành và ngọn thân tạo thành chùm kép, có màu vàng lục nhạt, tổng bao gồm những lá bắc nguyên giống như những vảy có lông; đầu mọc chúc xuống cùng phía, hình trứng cụt, mang hoa cái hoặc hoa lưỡng tính trên cùng 1 cụm hoặc những cụm khác nhau; thường hoa cái chiếm nhiều hơn; hoa không có mào lông, tràng hoa cái có ống mảnh, cụt hoặc có hai răng ở đầu, tràng hoa lưỡng tính hình phễu, có 5 thùy uốn cong ra phía ngoài; nhị 5.
Quả Ngải diệp là quả bế không có túm lông.

Phân bố, thu hái, chế biến
Ở Châu Âu, châu Á và Việt Nam, Ngải diệp mọc hoang ở nhiều nơi, nhiều vùng ở nước ta người dân có trồng Ngải diệp nhưng thường ở quy mô nhỏ.
Thu hoạch Ngải diệp thường vào tháng 6 hàng năm, bộ phận thu hái là lá và cành, sau khi hái về, rửa sạch lá, thái nhỏ và phơi trong bóng râm cho khô.

Bộ phận sử dụng
Bộ phận sử dụng được của Ngải diệp là toàn cây trên mặt đất.
Thành Phần
Hóa Học Của Ngải diệp
Một số thành phần hóa học có trong cây Ngải diệp:
-
Tinh dầu với hàm lượng khoảng 0,2 -0,34%.
-
Tinh dầu chứa chủ yếu monoterpen và sesquiterpen.
Tác Dụng Dược
Lý Của Ngải diệp
Theo y học cổ truyền
Theo Đông y, Ngải diệp có tính ấm, vị đắng, mùi thơm, quy vào ba kinh can, tỳ, thận, có tác dụng điều hòa kinh nguyệt, giúp giảm đau, cầm máu, hỗ trợ lưu thông khí huyết, trừ hàn thấp, ôn kinh, an thai, sát trùng.
Theo y học hiện đại
Mỗi cách bào chế Ngải diệp khác nhau sẽ cho tác dụng điều trị khác nhau.
Cao Ngải diệp có có tác dụng diệt ký sinh trùng, tẩy giun và trị côn trùng. Cao nước Ngải diệp được chứng minh kìm hãm hoặc ức chế sự phát triển của cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm.
Tại Nhật Bản, kết quả thử nghiệm trên 56 bệnh nhân bị ngứa da được sử dụng gel Ngải diệp cho thấy có 67% số bệnh nhân hết viêm ngứa da, 56% bệnh nhân bị viêm da dị ứng khỏi bệnh, 73% bệnh nhân cao tuổi bị khô da được cải thiện và theo dõi không thấy phản ứng có hại xảy ra.
Trong Ngải diệp có chứa tinh dầu có hiệu lực kháng nấm Aspergillus flavus tới 67%, kháng một số vi sinh vật khác như Proteus vulgaris, Staphylococus aureus…
Nước sắc Ngải diệp có tác dụng lợi tiểu. Ngải diệp có tác dụng ức chế giải phóng histamine và acetylcholine ở cơ trơn ruột, do đó làm giảm nhu động ruột khi thử nghiệm trên chuột lang.
Liều Dùng, Cách
Dùng Của Ngải diệp
Dùng làm thuốc điều hòa kinh nguyệt: Trước khi có kinh nguyệt một tuần theo chu kỳ, uống mỗi ngày từ 6 – 12g (tối đa 20g), sắc với nước hay hãm với nước sôi như hãm chè, chia làm 3 lần uống trong ngày. Có thể uống dưới dạng thuốc bột (5 – 10g) hay dưới dạng thuốc cao đặc 1 – 4g. Thuốc an toàn với phụ nữ có thai do không gây co bóp tử cung.
Lưu Ý Khi Sử Dụng Ngải diệp
Một số lưu ý khi sử dụng Ngải diệp:
-
Ngải diệp có thể gây phản ứng dị ứng ở một số bệnh nhân bị dị ứng với thực vật họ Asteraceae như hoa cúc, ragweed, cỏ bạch dương, cà rốt hoặc cần tây.
Bài Thuốc Có Ngải diệp
Điều trị rong kinh, rong huyết, cơ thể suy nhược
Sử dụng khi bắt đầu có kinh nguyệt, đang hành kinh: Lá ngải diệp khô 10g, thêm 200ml nước, cô còn 100ml, có thể thêm ít đường cho dễ uống. Dùng 2 lần/ngày vào buổi sáng và buổi tối.
Thuốc dưỡng thai, an thai
Dùng một số vị thuốc sau: Lá ngải diệp 16g, tía tô 16g, nước 600ml, sắc đặc còn 100ml, có thể thêm đường. Ngày uống 3 – 4 lần.

Điều trị ho
Dùng kết hợp nhiều dược liệu: Lá ngải diệp, lá nguyệt bạch, cây bọ mắm, mỗi thứ một nắm; trà ngon, đủ pha một ấm, gừng 3 lát. Sắc, dùng 1 ngày 1 thang.
Điều trị đau lưng cấp tính
Lá Ngải diệp sam rượu đắp ấm tại vị trí đau.

Thuốc xoa bóp chỗ phong thấp
Ngải diệp và phèn chua 2 vị cùng sao lẫn rồi đắp vào vùng bị đau.
Nguồn Tham Khảo
Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam
https://tracuuduoclieu.vn/ngai-cuu.html