Mô Tả Dược Liệu

Tên gọi, danh pháp

Tên Tiếng Việt: Tầm xuân

Tên khác: Dã tường vi; thích hoa; thập tỉ muội

Tên khoa học: Rosa multiflora Thunb

Đặc điểm tự nhiên

Đây là loại cây mọc thành bụi, hoặc có gai giúp chúng leo lên các cây khác. Cây có thể cao 1 – 5 m. Toàn cây có nhiều gai. Cây này có cành màu nâu sẫm.

Các lá mọc đối, mọc xen kẽ và gồm 5 – 7 lá chét. Các lá chét hình bầu dục, dài 1,5 – 3 cm, rộng 1 – 2 cm. Đỉnh lá tù, gốc tròn. Lá có 8 – 10 gân bên mọc đối. Mép lá có răng. Tay cầm bên dài 1 – 1,5 cm. Các lá mà hoa hồng gắn vào có lông ở mép và dính hoàn toàn vào thân.

Tầm xuân mọc thành chùm ở đầu cành. Hoa 5 cánh, đường kính khoảng 4 – 6 cm. Cánh hoa rộng 1 x 1,5 cm. Những bông hoa rất thơm. Màu hoa chuyển từ hồng nhạt sang hồng đậm và cuối cùng là trắng.

Quả của cây có hình tròn, dài 1,5 – 2 cm. Khi chín có màu đỏ cam. Cây ra hoa từ tháng 2 đến tháng 5 và kết trái từ tháng 9 đến tháng 12. Hoa hồng hông chỉ nở một lần trong năm.

Phân bố, thu hái, chế biến

Tầm xuân là một loài hoa có nguồn gốc từ Đông Á. Chúng đã được trồng rất nhiều ở Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ. Ở Việt Nam, Tầm xuân mọc hoang hoặc trồng ven hàng rào làm cây cảnh. Hiện nay, người ta còn ghép rễ hoa hồng hông với một số giống hoa hồng leo để làm hoa trang trí.

Tầm xuân được thu hoạch vào mùa hè, mùa hoa duy nhất trong năm. Khi hái quả cuối năm nên phơi trong bóng râm, tránh ánh nắng trực tiếp. Lá và rễ thu hái quanh năm. Rễ nên được lấy từ cây trưởng thành cung cấp nhiều hoạt chất hơn.

Rửa sạch dược liệu đã thu hái cho sạch cát. Có thể dùng tươi hoặc khô để sử dụng sau. Nhớ bảo quản thuốc nơi khô ráo, thoáng mát, sạch sẽ. Tránh nơi ẩm thấp, ánh nắng trực tiếp có thể gây nấm mốc, giảm chất lượng thuốc. Khi thuốc bị hỏng hoặc bị mối mọt, cần kiểm tra thuốc thường xuyên để xử lý kịp thời.

Bộ phận sử dụng

Tất cả các bộ phận thân, rễ, lá, quả, cây con của cây tầm xuân đều được dùng làm thuốc. Mỗi bộ phận đều có tác dụng chữa bệnh khác nhau.